[BF08]
P. Vergilius Maro:
De herders-sangen.
In Neerduyts gesongen, op verscheydene toonen door J. Ulaeus en W.G. van Focquenbroch.
Amsterdam: Johannes van den Bergh, 1666.
 |
 |
Titelpagina, A2r:
De Herders-Sangen | VAN | VIRGILIUS MARO, | In Neerduyts gesongen, op twee verscheydene | TOONEN. | Door I.U. en W.v.F. | [drukkersmerk] | t'AMSTERDAM, | Gedrukt by JOHANNES van den BERG, | Boekverkooper, bezijden 't Stadthuys, Anno 1666.||
Titelprent, Alr:
Harders | sangen | van | VIRGILIUS.
Gedruckt t'Amsterdam, by Johannes vanden Bergh. ||
opbouwformule:
8o: A-H8, I6
[$5 (-Al, -A2, -I5)]
Dl is conjunct met D8, D2 met D7. D3 en D4 zijn los en D5 is conjunct met D6.
Paginering:
70 bladen, gepagineerd= [16], 1-122, [2].
Posities van de katernsignaturen:
| A3 | men hier | A4 | Die wy | B | geen |
| B2 | uwe rotzsteen | B4 | voorseydt? | B5 | kant, |
| C | de sloot | C2 | langh, en | C3 | begon |
| C5 | Fluyt te | D | men | D2 | sijn kindt |
| D3 | Slangh op't | D5 | ongesnoeyden | E | met my |
| E2 | vermaack behoeft | E3 | offer, jaar | E4 | sijn hert |
| E5 | gesneden | F | noch | F2 | ontbreken sal |
| F3 | Rhodopé | F4 | van't Appel-rapen | G | ontvallen |
| G2 | tot Mooren | G3 | -baes Cordion. | G4 | voldoen |
| G5 | Cirs' Ulysses | H | het Drie-tal | H2 | hy met |
| H3 | aengenaem | H4 | het rijm is | I | met |
| I2 | staagh | I4 | uyt |
Inhoud:
Gecollationeerd a.d.h.v. exemplaar 7
- A1r
- [titelprentl
- A1v
- [blanco]
- A2r
- [titelpagina]
- A2v
- [blanco]
- A3r
- Aen den Tuym-Godt Priapus,
[in proza, ondertekend met "Uwer Ootmoedighste Dienaren, I.U. en W. v. F."]
+ WY komen met geen Vars-gebacke Eyer-struyven, - A5r
- Aen W.v.F. Singende de Herders-sangen van Virgilius op een snaecksche Toon. [ondertekend met "I.U."]
+ INdien Heer Maro uyt sijn graf eens op mocht springen, - A5v
- Aen mijn Heer I.U. De Harders-sangen van Virgilius op een suyvere Duytsche Toon singende. SONNET. [ondertekend met "W.v.F."]
+ DE Roomsche Maro op een Duytsche Toon te singen. - A6r
- Op de Herders-sangen van VIRGILIUS, Op een geurige Toon gesongen door W.v.F [ondertekend met "Frater Fratri. I.v.F."]
+ Toen Heer Virgilius sijn longen - A7r
- Op de Herders-sangen van Virgilius Maro, door I.U. en W.v.F. Op Nederduytsche Toonen gesongen.
[ondertekend met "J. van Royen. Royt met verstant."]
+ LAet vry't Oud Griekenlandt op een Homerus brallen, - A7v
- In Eclogas, Virgilii Maronis, Belgico Carmine, duplicique Tono decantatas à I.U. & W.v.F. [ondertekend met "DEMOCRITUM Amico dabam J. NEUYEN."]
+ DEploret Batavam Spectator Heraclitus Orbem, - A8r
- VOOR-REDEN. [in verzen]
+ DE Somer-maendt was in sijn groeyen, - B1r
- TITYR. Het Eerste Herders-Gesangh.
+ ACh Tityr! ghy leght vast, gerust, en stil te dromen, - B3v
- TYTER. Eerste Herders-Sangh. Op een andere Toon.
+ O Tyter! ghy leght hier gedoken, - B7r
- ALEXIS, Tweede Herders-sangh.
+ DEn Herder Corydon verbrande vast van binnen, - C1r
- ALEXIS; Tweede Herders-Sangh. Op een andre Toon.
+ EEn Herder (Coridon geheten) - C4v
- MENALCAS, DAMETAS, POLEMON. Het derde Herders-sang.
+ DAmetas, segt my eens wiens Schaepjes drijft ghy voort? - C8v
- PALEMON. Derde Herders-Sangh. Op een andre Toon.
+ DAmetas! segh my eens, wiens Vee dit is;
[Waarin:]- D2r
- DAMETAS Singt. [afwisselend met Menalcas]
+ SA Musen laet ons dan beginnen
- D4v
- POLLIO. De Vierde Herders-Sangh.
+ O Sang-goddessen, die met lieffelick verlangen - D6v
- POLLIO. Vierde Herders-sangh. Op een andre Toon.
+ SIciliaensche Sang-goddinnen! - E1r
- DAPHNIS. Vijfde Herders-Sangh.
+ O Brave Mopsus, welckers schelle Herders Fluyt, - E4r
- DAPHNIS. Vijfde Herders-Sangh. Op een andre Toon.
+ WEl Mopsus Maet! wijl dat jy op de Fluyt,
[Waarin:]- E4v
- GESANGH
+ DE Water, Bos en Veldtgoddinnen - E6r
- MENALCAS, Gesangh.
+ DE Schoone Daphnis siet van verre
- E7v
- SILRNUS. 't Seste Herders-sangh.
+ MYn Sang-godin die my in rijmkunst komt verlichten, - F2r
- SILENUS. 't Seste Herders-sangh. Op een andre Toon.
+ THalia, 't puyckje aller Musen, - F5v
- MELIBUS. 't Sevende Herders-gesangh.
+ DE snege Daphnis, om den heeten dagh t'ontwijcken, - F8r
- MELIBEUS. Sevenste Herders-sangh. Op een andre Toon.
+ 't WAs eens in't hartje van de Soomer,
[hierin komen de volgende liederen voor:]
- Glr
- SANGH.
TOON: Wallis: Of Kers-nacht.
+ O Libitreesche Veldt-Goddinnen! - G1r
- TEGEN-SANGH.
TOON: Idem.
+ O Dorpers, Herders, en Arcaders! - G1r
- SANGH.
TOON: Sarabande.
+ DE kleyne Mykon, ô schoone Diane! - G1v
- TEGEN-SANGH.
TOON: Idem.
+ GHy, ô Priaep! sult u moeten belijen - G1v
- SANGH.
TOON: Amarant.
+ O Galathé! Schoonste Dochter van Neré! - G2r
- TEGEN-SANGH.
TOON: Idem.
+ 'k WEnsch dat mijn huyt - G2r
- SANGH.
TOON: Grand Bouré.
+ BEmoste Bronnen! Gras, en Kruydt! - G2v
- TEGEN-SANGH.
TOON: Idem.
+ HIer is men voor geen kouw vervaert, - G2v
- SANGH.
TOON: Tricarville.
+ HIer bloeyt Boom, en Telgh, en Spruyt, - G2v
- TEGEN-SANGH.
TOON: Idem.
+ VEldt, en Boom, en Kruydt, verdordt, - G3r
- SANGH.
TOON: La Gaillarde.
+ Godt Hercles mint de Populier, - G3r
- TEGEN-SANGH.
TOON: Idem.
+ HEt Bos pocht op den Esschen-boom;
- G3v
- DAMON en ALPHESIBEUS. 't Achtste Herderss-angh.
+ ICk gae mijn Herders Fluyt op droeve Toonen stellen, - G6v
- TOOVER-LIEDT. Achtste Herders-sangh.
+ ICk treck de Liedtjes van twee Herders na te bauwen;
[hierin komen de volgende liederen voor:]
- G7r
- DAMON.
+ O Morgen-star! begin te dagen, - H1r
- ALPHESIBEUS.
+ Sa, brenght my hier een Emmer water;
- H3r
- MERIS. Negende Herders-sangh.
+ HOu Meris, waar na toe? gaat dat soo na de Stadt? - H5r
- MERIS. Negende Herders-sangh. Op een andre Toon.
+ WEl Meris Maet! waer jy toch heenen?
[hierin komen de volgende liederen voor:]
- H6v
- GESANGH.
TOON: Eerste Carileen.
+ TYter, ey! wijl dat ick heen ga recken, - H7r
- GESANGH.
TOON: O Joosje, &c.
+ O Varus! indien ons Mantua, - H7v
- GESANGH.
TOON: Wel wat of Neeltje meent.
+ O Schoone Galathé! Ey, wat maeckt ghy in de Zee? - H8r
- GESANGH.
TOON: Mijnen Man is na Paris.
+ DAphnis! waerom breeckt gh'uw Kop
- I1r
- GALLUS. 't Tiende Herders-sangh.
+ O Arethusa! gun dat ick mijn werck vol-ende, - I3v
- GALLUS. Tiende Herders-sangh. Op een andre Toon.
+ HElp my voor't laetst, ô Arethuse! - I6r
- [blanco]
- I6v
- [blanco]
Aantal tekstregels:
38, (B2r).
Gecollationeerde exemplaren:
- l-
- Amsterdam: UB 1049 E 9:3
- 2-
- Amsterdam: UB1049 E 10:3
- 3-
- Den Haag: KB 3176 G 16:3
- 4-
- Deventer: AB Mo 577:3
- 5-
- Gent: UB BL 7725:2
- 6-
- Leiden: UB 1197 E 27
- 7-
- Leiden: UB 1413 F 12:4
Varianten:
Alle exemplaren zijn partieel gecollationeerd, waarbij geen enkele variant is aangetroffen.
Commentaar:
De oprechte Haerlemsche Saterdaegse Courant van 7 augustus 1666 bevat de volgende advertentie:
"Tot Amsterdam, by Johannes van den Bergh, Boeckverkooper bezyden het Stadt-huys, zijn gedruckt en worden uytgegeven: De Harder sangen van Virgilius Maro, gesongen op twee verscheyde Toonen; d'eene van I.U. d'andere door W.V. Focq. Seer vermakelijck om leesen en singen, op de nieuwe Voysen; voor de Liefhebbers van den Roomschen Maro In Octavo. Item, Zeege-tranen of Zielzuchten, door een Konincklijck gebroken en neder-geslagen Harte, uytghestort voor de Genade Troon des Alderhoogste en verschrickelijckste Godt Vertaalt door I.W.P.D. In 12."[zie facsimile]
De advertentie wordt herhaald in de Oprechte Haerlemsche Dingsdaegse Courant van 17 augustus 1666:
"Tot Amsterdam, by Iohannis van den Bergh, Boeckverkooper bezyden Het Stadthuys, zijn ghedruckt en werden uyt gegeven: De Harder-sangen van Virgilius Maro, gesongen op twee verscheyde Toonen; d'eene van I U. d'andere door W.V. Focq. Seer vermaeckelijck om leesen en singen, op de nieuwste Voysen; voor de Liefhebbers van den Roomschen Maro. In Octavo. Item, Zeege-tranen of Ziel zuchten. Vertaelt door I.W.P.D. In 12."
Dit werk wordt ook genoemd in A. Geerebaert: Lijst van de gedrukte Nederlandsche vertalingen der oude Grieksche en Latijnsche schrijvers, Gent 1924. Nummer 143.18. Hij beschouwt de versie van Ulaeus als een vertaling en die van Focquenbroch als een parodie.