[BF08]
P. Vergilius Maro:
De herders-sangen.
In Neerduyts gesongen, op verscheydene toonen door J. Ulaeus en W.G. van Focquenbroch.
Amsterdam: Johannes van den Bergh, 1666.

---

---

 

Titelpagina, A2r:

De Herders-Sangen | VAN | VIRGILIUS MARO, | In Neerduyts gesongen, op twee verscheydene | TOONEN. | Door I.U. en W.v.F. | [drukkersmerk] | t'AMSTERDAM, | Gedrukt by JOHANNES van den BERG, | Boekverkooper, bezijden 't Stadthuys, Anno 1666.||

Titelprent, Alr:

Harders | sangen | van | VIRGILIUS.
Gedruckt t'Amsterdam, by Johannes vanden Bergh. ||

opbouwformule:

8^o: A-H⁸, I⁶
[$5 (-Al, -A2, -I5)]
Dl is conjunct met D8, D2 met D7. D3 en D4 zijn los en D5 is conjunct met D6.

Paginering:

70 bladen, gepagineerd= [16], 1-122, [2].

Posities van de katernsignaturen:

A3	men hier	A4	Die wy	B	geen
B2	uwe rotzsteen	B4	voorseydt?	B5	kant,
C	de sloot	C2	langh, en	C3	begon
C5	Fluyt te	D	men	D2	sijn kindt
D3	Slangh op't	D5	ongesnoeyden	E	met my
E2	vermaack behoeft	E3	offer, jaar	E4	sijn hert
E5	gesneden	F	noch	F2	ontbreken sal
F3	Rhodopé	F4	van't Appel-rapen	G	ontvallen
G2	tot Mooren	G3	-baes Cordion.	G4	voldoen
G5	Cirs' Ulysses	H	het Drie-tal	H2	hy met
H3	aengenaem	H4	het rijm is	I	met
I2	staagh	I4	uyt

Inhoud:

Gecollationeerd a.d.h.v. exemplaar 7

A1r

[titelprentl

A1v

[blanco]

A2r

[titelpagina]

A2v

[blanco]

A3r

Aen den Tuym-Godt Priapus,
[in proza, ondertekend met "Uwer Ootmoedighste Dienaren, I.U. en W. v. F."]
+ WY komen met geen Vars-gebacke Eyer-struyven,

A5r

Aen W.v.F. Singende de Herders-sangen van Virgilius op een snaecksche Toon. [ondertekend met "I.U."]
+ INdien Heer Maro uyt sijn graf eens op mocht springen,

A5v

Aen mijn Heer I.U. De Harders-sangen van Virgilius op een suyvere Duytsche Toon singende. SONNET. [ondertekend met "W.v.F."]
+ DE Roomsche Maro op een Duytsche Toon te singen.

A6r

Op de Herders-sangen van VIRGILIUS, Op een geurige Toon gesongen door W.v.F [ondertekend met "Frater Fratri. I.v.F."]
+ Toen Heer Virgilius sijn longen

A7r

Op de Herders-sangen van Virgilius Maro, door I.U. en W.v.F. Op Nederduytsche Toonen gesongen.
[ondertekend met "J. van Royen. Royt met verstant."]
+ LAet vry't Oud Griekenlandt op een Homerus brallen,

A7v

In Eclogas, Virgilii Maronis, Belgico Carmine, duplicique Tono decantatas à I.U. & W.v.F. [ondertekend met "DEMOCRITUM Amico dabam J. NEUYEN."]
+ DEploret Batavam Spectator Heraclitus Orbem,

A8r

VOOR-REDEN. [in verzen]
+ DE Somer-maendt was in sijn groeyen,

B1r

TITYR. Het Eerste Herders-Gesangh.
+ ACh Tityr! ghy leght vast, gerust, en stil te dromen,

B3v

TYTER. Eerste Herders-Sangh. Op een andere Toon.
+ O Tyter! ghy leght hier gedoken,

B7r

ALEXIS, Tweede Herders-sangh.
+ DEn Herder Corydon verbrande vast van binnen,

C1r

ALEXIS; Tweede Herders-Sangh. Op een andre Toon.
+ EEn Herder (Coridon geheten)

C4v

MENALCAS, DAMETAS, POLEMON. Het derde Herders-sang.
+ DAmetas, segt my eens wiens Schaepjes drijft ghy voort?

C8v

PALEMON. Derde Herders-Sangh. Op een andre Toon.
+ DAmetas! segh my eens, wiens Vee dit is;
[Waarin:]

D2r

DAMETAS Singt. [afwisselend met Menalcas]
+ SA Musen laet ons dan beginnen

D4v

POLLIO. De Vierde Herders-Sangh.
+ O Sang-goddessen, die met lieffelick verlangen

D6v

POLLIO. Vierde Herders-sangh. Op een andre Toon.
+ SIciliaensche Sang-goddinnen!

E1r

DAPHNIS. Vijfde Herders-Sangh.
+ O Brave Mopsus, welckers schelle Herders Fluyt,

E4r

DAPHNIS. Vijfde Herders-Sangh. Op een andre Toon.
+ WEl Mopsus Maet! wijl dat jy op de Fluyt,
[Waarin:]

E4v

GESANGH
+ DE Water, Bos en Veldtgoddinnen

E6r

MENALCAS, Gesangh.
+ DE Schoone Daphnis siet van verre

E7v

SILRNUS. 't Seste Herders-sangh.
+ MYn Sang-godin die my in rijmkunst komt verlichten,

F2r

SILENUS. 't Seste Herders-sangh. Op een andre Toon.
+ THalia, 't puyckje aller Musen,

F5v

MELIBUS. 't Sevende Herders-gesangh.
+ DE snege Daphnis, om den heeten dagh t'ontwijcken,

F8r

MELIBEUS. Sevenste Herders-sangh. Op een andre Toon.
+ 't WAs eens in't hartje van de Soomer,
[hierin komen de volgende liederen voor:]

Glr

SANGH.
TOON: Wallis: Of Kers-nacht.
+ O Libitreesche Veldt-Goddinnen!

G1r

TEGEN-SANGH.
TOON: Idem.
+ O Dorpers, Herders, en Arcaders!

G1r

SANGH.
TOON: Sarabande.
+ DE kleyne Mykon, ô schoone Diane!

G1v

TEGEN-SANGH.
TOON: Idem.
+ GHy, ô Priaep! sult u moeten belijen

G1v

SANGH.
TOON: Amarant.
+ O Galathé! Schoonste Dochter van Neré!

G2r

TEGEN-SANGH.
TOON: Idem.
+ 'k WEnsch dat mijn huyt

G2r

SANGH.
TOON: Grand Bouré.
+ BEmoste Bronnen! Gras, en Kruydt!

G2v

TEGEN-SANGH.
TOON: Idem.
+ HIer is men voor geen kouw vervaert,

G2v

SANGH.
TOON: Tricarville.
+ HIer bloeyt Boom, en Telgh, en Spruyt,

G2v

TEGEN-SANGH.
TOON: Idem.
+ VEldt, en Boom, en Kruydt, verdordt,

G3r

SANGH.
TOON: La Gaillarde.
+ Godt Hercles mint de Populier,

G3r

TEGEN-SANGH.
TOON: Idem.
+ HEt Bos pocht op den Esschen-boom;

G3v

DAMON en ALPHESIBEUS. 't Achtste Herderss-angh.
+ ICk gae mijn Herders Fluyt op droeve Toonen stellen,

G6v

TOOVER-LIEDT. Achtste Herders-sangh.
+ ICk treck de Liedtjes van twee Herders na te bauwen;
[hierin komen de volgende liederen voor:]

G7r

DAMON.
+ O Morgen-star! begin te dagen,

H1r

ALPHESIBEUS.
+ Sa, brenght my hier een Emmer water;

H3r

MERIS. Negende Herders-sangh.
+ HOu Meris, waar na toe? gaat dat soo na de Stadt?

H5r

MERIS. Negende Herders-sangh. Op een andre Toon.
+ WEl Meris Maet! waer jy toch heenen?
[hierin komen de volgende liederen voor:]

H6v

GESANGH.
TOON: Eerste Carileen.
+ TYter, ey! wijl dat ick heen ga recken,

H7r

GESANGH.
TOON: O Joosje, &c.
+ O Varus! indien ons Mantua,

H7v

GESANGH.
TOON: Wel wat of Neeltje meent.
+ O Schoone Galathé! Ey, wat maeckt ghy in de Zee?

H8r

GESANGH.
TOON: Mijnen Man is na Paris.
+ DAphnis! waerom breeckt gh'uw Kop

I1r

GALLUS. 't Tiende Herders-sangh.
+ O Arethusa! gun dat ick mijn werck vol-ende,

I3v

GALLUS. Tiende Herders-sangh. Op een andre Toon.
+ HElp my voor't laetst, ô Arethuse!

I6r

[blanco]

I6v

[blanco]

Aantal tekstregels:

38, (B2r).

Gecollationeerde exemplaren:

l-

Amsterdam: UB 1049 E 9:3

2-

Amsterdam: UB1049 E 10:3

3-

Den Haag: KB 3176 G 16:3

4-

Deventer: AB Mo 577:3

5-

Gent: UB BL 7725:2

6-

Leiden: UB 1197 E 27

7-

Leiden: UB 1413 F 12:4

Varianten:

Alle exemplaren zijn partieel gecollationeerd, waarbij geen enkele variant is aangetroffen.

Commentaar:

De oprechte Haerlemsche Saterdaegse Courant van 7 augustus 1666 bevat de volgende advertentie:

"Tot Amsterdam, by Johannes van den Bergh, Boeckverkooper bezyden het Stadt-huys, zijn gedruckt en worden uytgegeven: De Harder sangen van Virgilius Maro, gesongen op twee verscheyde Toonen; d'eene van I.U. d'andere door W.V. Focq. Seer vermakelijck om leesen en singen, op de nieuwe Voysen; voor de Liefhebbers van den Roomschen Maro In Octavo. Item, Zeege-tranen of Zielzuchten, door een Konincklijck gebroken en neder-geslagen Harte, uytghestort voor de Genade Troon des Alderhoogste en verschrickelijckste Godt Vertaalt door I.W.P.D. In 12."[zie facsimile]

De advertentie wordt herhaald in de Oprechte Haerlemsche Dingsdaegse Courant van 17 augustus 1666:

"Tot Amsterdam, by Iohannis van den Bergh, Boeckverkooper bezyden Het Stadthuys, zijn ghedruckt en werden uyt gegeven: De Harder-sangen van Virgilius Maro, gesongen op twee verscheyde Toonen; d'eene van I U. d'andere door W.V. Focq. Seer vermaeckelijck om leesen en singen, op de nieuwste Voysen; voor de Liefhebbers van den Roomschen Maro. In Octavo. Item, Zeege-tranen of Ziel zuchten. Vertaelt door I.W.P.D. In 12."

Dit werk wordt ook genoemd in A. Geerebaert: Lijst van de gedrukte Nederlandsche vertalingen der oude Grieksche en Latijnsche schrijvers, Gent 1924. Nummer 143.18. Hij beschouwt de versie van Ulaeus als een vertaling en die van Focquenbroch als een parodie.